Deanston

Deanston w pigułce:

rok założenia: 1965
właściciel: Burn Stewart Distillers (Distell Group Ltd.)
region: Highlands
status: aktywna
wydajność: 3.000.000 litrów
kadzie fermentacyjne: 8 ze stali nierdzewnej
alembiki: 4
źródło wody: rzeka Teith
zwiedzanie: tak
położenie: 56° 11’ 21” N 04° 04’ 16” W
GPS: 56.189167, -4.071111
adres: Deanston, Perthshire FK16 6AG
tel. 01786 843010


Deanston
[DIN-sten]

Nie trzeba jechać do Szkocji i odwiedzać destylarni Deanston, by zobaczyć jak wygląda ona wewnątrz. Wystarczy zaopatrzyć się w kopię filmu Kena Loacha „Whisky dla aniołów” ("Angels' Share") i przewinąć do odpowiedniej sceny. To właśnie w Deanston bohaterowie filmu dowiadują się jak wygląda proces produkcji whisky słodowej. Co ciekawe, nie pokazano jak destylarnia ta wygląda z zewnątrz, a zamiast tego twórcy filmu kazali swoim bohaterom podjechać pod budynki Glengoyne, z której na potrzeby filmu usunięto widoczną od ulicy nazwę. O ile Glengoyne – usytuowana stosunkowo niedaleko od Deanston – może śmiało startować w konkursie na najbardziej urokliwą destylarnię, o tyle budynki Deanston spodobają się tylko osobom o specyficznym poczuciu estetyki. Nic dziwnego, budynki destylarni to zaadaptowany na potrzeby produkcji whisky zakład tkacki z końca XVIII wieku.

Jednak nie wolno dać się zwieść pierwszemu wrażeniu. Niezależnie od produkowanej tutaj whisky, Deanston ma jeszcze jeden powód do dumy. Destylarnia jest bowiem energetycznie samowystarczalna, a to za sprawą pracującej tu turbiny wodnej, która nie tylko zaopatruje zakład w energię elektryczną niezbędną do jego funkcjonowania, ale także sprzedaje nadmiar wytworzonej energii do sieci ogólnokrajowej. Mówi się, że jest to najbardziej proekologiczna wytwórnia whisky w Szkocji.

Destylarnia powstała w 1965 roku na fali ówczesnego zwiększonego zapotrzebowania na whisky typu blended. Produkcja rozpoczęła się rok później, a już w 1971 ukazuje się pierwsza wytwarzana tu single malt whisky, sprzedawana pod nazwą Old Bannockburn, upamiętniając jednocześnie bitwę pod Bannockburn z 1314 roku, w której to Szkoci rozgromili Anglików w trakcie pierwszej wojny o niepodległość. Pole bitwy pod Bannockburn i Doune, gdzie znajduje się destylarni, dzieli jedynie kilkanaście kilometrów.

W 1972 roku destylarnia zostaje przejęta przez Invergordon Distillers, a dwa lata później na rynku pojawia się pierwsza oficjalne edycja pochodzącej stąd whisky już pod nazwą Deanston. Dziesięć lat później przychodzi kryzys na rynku whisky i Deanston zostaje zamknięta w 1982. Potrzeba niemal kolejnej dekady, by stojącą odłogiem destylarnią zainteresowała się firma z Glasgow, Burn Stewart Distillers. Transakcja zakupu zakładu, zawarta w 1990 roku, opiewa na kwotę 2,1 miliona funtów, a już rok później z alembików w Deanston znowu zaczyna płynąć świeży destylat. Na przełomie wieków zakład zostaje stopniowo – najpierw 18% udziałów w 1999, potem pozostałe 82% w 2002 – kupiony przez CL Financial. Nowy właściciel wypuszcza na rynek kilka wersji whisky, w tym nową wersję podstawowej Deanston 12yo, wersję 30-letnią, a w 2010 debiutuje wersja Deanston Virgin Oak. W 2015 na rynku pojawia się wersja 18-letnia.

Destylarnia zostaje udostępniona zwiedzającym w 2012. Tutejsze Visitor Centre oferuje swoim gościom nawet kilka edycji whisky przeznaczonej do sprzedaży tylko i wyłącznie na miejscu, a także możliwość własnoręcznego napełnienia swojej własnej butelki. Rok później, w 2013, firma Burn Stewart Distillers zostaje przejęta przez południowoafrykańskiego giganta na rynku spirytualiów, firmę Distell, która płaci za nią 160 milionów funtów. Oprócz Deanston nowego właściciela zyskały wówczas destylarnie Bunnahabhain na wyspie Islay i Tobermory na wyspie Mull, jednak prawdziwym powodem zainteresowania przejęciem Burn Stewart była należąca do niej whisky mieszana Scottish Leader, niezwykle popularna na rynkach azjatyckim i południowoafrykańskim.